Ali Hadi Bara
Ali Hadi Bara (1906–1971), Türk heykel sanatının Cumhuriyet kuşağının öncü isimlerinden biridir. İran asıllı sanatçı, modern figüratif ve soyut heykelleriyle dikkat çekmiş, hem klasik akademik geleneği hem de çağdaş yaklaşımları harmanlamış; Türkiye'de heykel eğitimine ve anıtsal heykel geleneğine güçlü katkılarda bulunmuştur .
Hayatı ve Eğitim Yılları
Ali Hadi Bara, 9 Eylül 1906'da Tahran'da doğmuş, ailesiyle çocuk yaşta Türkiye'ye gelmiştir . 1923’te Sanayi‑i Nefise Mektebi'ne başlamış, maddi nedenlerle kısa süreli ara vermiştir. 1927'de burs kazanarak Paris'e gitmiş, Julian Akademisi'nde Henri Bouchard ve Charles Despiau gibi ustalardan özel eğitim almıştır .
1930’da Türkiye’ye dönerek Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğretmen yardımcısı olarak göreve başlamış, 1933 yılında modelaj öğretmeni olmuş; 1950 yılında heykel atölyesinin başına getirilmiştir .
Sanat Anlayışı ve Önemli Eserleri
Ali Hadi Bara, klasik figüratif heykellerle başladığı sanat yolculuğunu 1950 sonrası soyut çalışmalara kaydırmıştır. Geleneksel akademik yapıyı, geometrik formlarla boşluk-doluluk dengesi esaslı soyut heykele evirmiştir .
Anıtsal Yapıtları
Başlıca anıtsal eserleri arasında Adana Kurtuluş Anıtı (1935), Harbiye'deki Atatürk Heykeli (1937), Beşiktaş Barbaros Anıtı (Zühtü Müridoğlu ile, 1939–44) ve Zonguldak Atlı Atatürk–İnönü Anıtı yer alır. Bu yapıtlar, Türkiye’de anıt heykelciliğinin gelişiminin mihenk taşlarıdır .
Soyut ve Deneysel Dönem
1950 sonrası hellik adam heykelleri yerini boşluk ve demir çubuklarla kurulan soyut çalışmalara bırakmıştır. 1954’te demir plakalardan oluşan eserlerle uluslararası dikkat çekmiş, 1956 ve 1958’de Venedik Bienali’nde, 1957’de São Paulo Bienali’nde sanatını sergilemiştir .
Aynı zamanda 1948’de Türk Heykeltıraşlar Cemiyeti’nin kurucularındandır .
Ali Hadi Bara, klasik heykel geleneğini modern soyut formlarla harmanlayan, eğitimci ve anıt sanatçısı kimliğiyle Türk heykel tarihine önemli katkılar yapmış nadir sanatçılardandır.
